Bản Xa Cuông nằm cách trung tâm thành phố Điện Biên Phủ gần 20 km và trung tâm xã Pa Thơm chưa đầy 3 km, đường vào lại không quá gập ghềnh, thế nên, dù đồng hành cùng đoàn công nhân điện lực đến đóng điện cho Xa Cuông, chúng tôi vẫn hoài nghi trước thông tin “không điện, không sóng điện thoại” nơi đây.
Khi xe dừng bánh trước trạm điện đầu bản, ông Lường Văn Khụt, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Pa Thơm hồ hởi đón đoàn và chia sẻ: “Trạm điện này được đầu tư 3,5 tỷ đồng để kéo đường dây và hệ thống cột, Xa Cuông chắc chắn sẽ đổi khác. Trẻ em sẽ được học bài dưới ánh điện; người lớn được xem ti vi, nghe đài, cập nhật thông tin thời sự bốn phương”. Ông Khụt cũng nhắc đến việc sắp tới sẽ có , giúp người dân tiện liên lạc.
Ông Khụt kể lại chuyện con bò nhà mình bị hổ vồ với vẻ đầy tiếc nuối: “Vừa tuần trước, con bò nhà tôi ăn cỏ trên núi đã bị hổ tấn công. Hôm ấy, người trong bản đi thả bò trên núi có nghe tiếng, nhưng tới tận chiều muộn thì người ta mới về đến bản để báo tin. Sáng hôm sau ông lên núi tìm chỉ còn thấy mỗi cái chân. Nếu có điện thoại gọi báo ngay thì có lẽ đã cứu được nó rồi”.
Các đồng chí lãnh đạo huyện Điện Biên cùng nhân dân bản Xa Cuông chứng kiến lễ đóng điện tại Xa Cuông
Bản Xa Cuông, nơi những câu chuyện về thú dữ rình mò gia súc từng gieo nỗi kinh hoàng mỗi mùa đông lạnh giá, giờ đây đã khoác lên mình diện mạo mới. Trưởng bản Lường Văn Nguyên kể, chỉ vài năm trước, nỗi lo thú hoang từ biên giới đi tìm mồi vẫn ám ảnh người dân, đặc biệt là trẻ nhỏ, phải luôn đóng chặt cửa, đêm đốt lửa sưởi không được để khói ra ngoài. Nhưng kể từ khi điện lưới quốc gia thắp sáng bản làng, cuộc sống nơi đây đã đổi thay. Người Khơ Mú ở Xa Cuông không còn nhìn ra phía bản Pa Xá Lào hay bản Pa Xa Xá để mơ về điện nữa.
Ông Nguyên cho biết, bản Xa Cuông được thành lập từ cuối năm 1978 với 20 hộ dân đầu tiên là người dân tộc Khơ Mú di cư từ xã Thanh Chăn và xã Thanh Yên đến. Trải qua 45 năm đầy gian khó, song tình đoàn kết với các dân tộc láng giềng và sự nỗ lực không ngừng nghỉ đã giúp họ vượt qua mọi thách thức, góp sức cùng nhân dân trong xã Pa Thơm thực hiện tốt các phong trào thi đua , xây dựng nông thôn mới, giữ gìn an ninh trật tự địa bàn và bảo vệ đường biên giới bình yên. Ước mơ về ánh điện ấp ủ suốt những năm qua cuối cùng đã trở thành hiện thực, biến Xa Cuông từ một bản làng chìm trong bóng tối trở thành một phần của cuộc sống hiện đại.
Một góc bản Xa Cuông ngày nay
Cũng chính vì không có điện lưới và sóng điện thoại, cho nên dù chỉ cách bản Pa Xá Lào và cách trung tâm xã Pa Thơm chưa đầy 3 km nhưng bản Xa Cuông vẫn bị cô lập. Ông Nguyên giải nghĩa rằng: Theo tiếng dân tộc Khơ Mú thì Xa Cuông nghĩa là bản trong, bản xa. Có lẽ cái xa trong tên gọi đã vận vào cuộc sống nơi đây, khiến chặng đường xóa đói, giảm nghèo của Xa Cuông trở nên gian nan. Trải qua bao mùa vụ, người Khơ Mú ở Xa Cuông đã tích lũy kinh nghiệm canh tác độc đáo, dựa vào quan sát trời mây và tập tính động vật để dự đoán thời tiết và quyết định thời điểm gieo trồng. Dù cần cù lao động, Xa Cuông vẫn nằm trong nhóm bản nghèo nhất xã, huyện.
Tại lễ khánh thành, đóng điện lưới quốc gia cho bản Xa Cuông vào sáng 24/01 vừa qua, ông Ngô Xuân Chinh, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Điện Biên khẳng định: Xa Cuông là bản đặc biệt khó khăn của xã Pa Thơm. Bản có 45 hộ dân với 311 nhân khẩu, trong đó có tới 26 hộ nghèo và 19 hộ cận nghèo. Thiếu điện lưới quốc gia, cuộc sống của người dân Xa Cuông gặp vô vàn khó khăn trong sản xuất và sinh hoạt, đời sống văn hóa, tinh thần thiếu thốn.
Trước đó, vào cuối năm 2023, trong chuyến công tác tại Pa Thơm và trò chuyện với dân bản Xa Cuông, ông Nguyễn Tiến Cường, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Điện Biên đã không khỏi xót xa trước cảnh nghèo khó tại bản nhỏ Xa Cuông.
Ngay sau chuyến công tác về Xa Cuông, Pa Thơm, ông Cường đã khẩn trương đề xuất lãnh đạo Ủy ban nhân dân huyện rà soát, điều chỉnh danh mục các dự án để ưu tiên đầu tư dự án lưới điện quốc gia cho Xa Cuông. Nhờ sự quan tâm sát sao của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh, cùng tinh thần làm việc tận tâm, trách nhiệm của đội ngũ công nhân đơn vị thi công và sự đồng lòng góp sức của bà con địa phương, công trình đã hoàn thành đúng tiến độ, mang đến ánh sáng và sức sống mới cho bản Xa Cuông.
Cụ bà Quàng Thị Xết, người đã đi qua 99 mùa gieo hạt xúc động chia sẻ: “Mùa xuân này, người Khơ Mú ở Xa Cuông đón niềm vui trọn vẹn. Điện lưới quốc gia đã thắp sáng niềm hy vọng thoát nghèo, xua tan những vất vả nhọc nhằn”.
Cụ bà Xết còn căn dặn các con, các cháu thanh niên trong bản phải chăm chỉ học tập và lao động; thay vì than phiền về khó khăn, hãy chịu khó học hỏi cách chăn nuôi, trồng trọt được hướng dẫn trên ti vi. Bà tin rằng điều này sẽ giúp người Khơ Mú ở Xa Cuông có cuộc sống tốt hơn, cùng nhân dân các dân tộc xây dựng vùng -Lào ở Pa Thơm ngày càng phát triển, vững bền.
Nguồn: Tạp chí ATTT
