Chatbot AI DeepSeek của Trung Quốc đã làm đảo lộn ngành công nghiệp toàn cầu và xóa sổ hàng tỷ đô la khỏi các cổ phiếu công nghệ của Hoa Kỳ khi công bố chương trình phiên bản R1, được cho là được xây dựng trên các chất bán dẫn Nvidia giá rẻ và kém tinh vi hơn. Nhưng các chính phủ từ Rome đến Seoul đều có biện pháp cứng rắn với ứng dụng này của Trung Quốc, với lý do họ cần ngăn chặn nguy cơ rò rỉ thông tin nhạy cảm thông qua các dịch vụ AI tạo ra.
Những chính quyền đã cấm DeepSeek
Italy là quốc gia đầu tiên hành động khi mở cuộc điều tra về DeepSeek và tuyên bố sẽ chặn ứng dụng mới nổi của Trung Quốc khỏi mọi nền tảng để ngăn nguy cơ thất thoát cơ sở hữu dữ liệu người dùng. Cơ quan Bảo vệ Dữ liệu của Italy cũng từng chặn tạm thời ứng dụng đình đám của Mỹ ChatGPT vào năm 2023.
Đài Loan là chính quyền tiếp theo cấm người dùng trong khu vực công và các cơ sở hạ tầng quan trọng sử dụng DeepSeek, cho rằng đây là sản phẩm này có thể gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia.
Vài ngày sau đó, Australia cũng hành động tương tự.
Mới nhất, các Bộ của Hàn Quốc bao gồm Bộ Quốc phòng và Bộ Thống nhất, chịu trách nhiệm giám sát mối quan hệ với Triều Tiên, cùng lực lượng cảnh sát nước này đã cấm sử dụng ứng dụng này trong các máy tính quân sự và công sở với lo ngại rủi ro về an ninh.
Sáng 17/02, chính quyền Hàn Quốc cho biết DeepSeek sẽ bị xóa khỏi các cửa hàng ứng dụng trong thời gian nước này tiến hành đánh giá cách xử lý dữ liệu cá nhân của DeepSeek.
Các nhà lập pháp Hoa Kỳ cũng đã có động thái khi đưa ra “Đạo luật không sử dụng DeepSeek trên các thiết bị của Chính phủ”. Lệnh cấm cấp tiểu bang cũng được ban hành ở Texas, Virginia và New York.
Lí do các nước đều quan ngại Chatbot AI DeepSeek
Trong các điều khoản và điều kiện của DeepSeek, có một phần về việc cung cấp dữ liệu cá nhân cho bên thứ ba, rất giống với mục được ChatGPT của OpenAI sử dụng. Nhưng trong khi các công ty Hoa Kỳ thường phản đối yêu cầu cung cấp dữ liệu của chính phủ thig ở Trung Quốc, khi chính phủ yêu cầu quyền truy cập, các công ty có nghĩa vụ pháp lý phải cung cấp dữ liệu người dùng, Youm Heung-youl. “Sự khác biệt giữa việc tôn trọng quyền riêng tư của người dùng và việc cung cấp quyền truy cập của chính phủ thường định hình cách các quốc gia nhận thức về lòng tin vào các công ty”, giáo sư an ninh dữ liệu tại Đại học Soonchunhyang cho biết.
Về phần mình, Bắc Kinh tuyên bố những hành động của các nước nhằm ngăn chặn DeepSeek không phản ánh mối lo ngại chính đáng về an ninh quốc gia mà đang chính trị hóa các vấn đề kinh tế, thương mại và công nghệ. Tuyên bố nêu rõ chính phủ Trung Quốc không bao giờ yêu cầu các doanh nghiệp hoặc cá nhân thu thập hoặc lưu trữ dữ liệu bất hợp pháp, do vậy lo ngại của các quốc gia là vô căn cứ.
DeepSeek có phải một thành tựu bất ngờ không?
“DeepSeek được ra mắt vào tháng 5/2023 và một công nghệ như thế này không thể xuất hiện chỉ sau một đêm”, Giáo sư Park Seung-chan, Giáo sư nghiên cứu Trung Quốc tại Đại học Yongin chia sẻ.
Các chuyên gia cho rằng Trung Quốc đã đổ rất nhiều nguồn lực cho lĩnh vực nghiên cứu và phát triển (R&D) của các công ty trong những năm gần đây. Theo số liệu từ Phòng Thương mại Hàn Quốc, Trung Quốc đứng thứ hai thế giới về đầu tư vào R&D, sau Hoa Kỳ, nhưng lại cho thấy mức tăng trưởng đáng kể nhất, với khối lượng đầu tư tăng vọt hơn 11 lần trong thập kỷ qua.
“Tôi coi đây (việc phát hành thế hệ R1 của DeepSeek) là một động thái được tính toán và chuẩn bị trước thời Trump, chúng ta nên chú ý đến làn sóng DeepSeek thứ hai và thứ ba”, ông Park cho biết.
Mối lo ngại thực sự nằm ở đâu?
Khi DeepSeek ra mắt, nó đã làm đảo lộn quan điểm về các mô hình AI tiên tiến bởi chi phí phát triển của chatbot này được cho là rẻ hơn rất nhiều so với Chat GPT. DeepSeek cho biết họ sử dụng chip H800 kém tiên tiến hơn, được phép bán cho Trung Quốc cho đến năm 2023 theo quy định kiểm soát xuất khẩu của Hoa Kỳ để cung cấp năng lượng cho mô hình học tập lớn của mình.
Các lệnh cấm DeepSeek xuất phát từ lo ngại về cách công ty này xử lý dữ liệu cá nhân người dùng, đặc biệt trong bối cảnh các quốc gia ngày càng cảnh giác hơn với công nghệ AI nước ngoài, nhất là từ Trung Quốc. Vấn đề bảo mật dữ liệu sẽ ngày càng trở nên quan trọng trong các chính sách công nghệ trên toàn cầu.
Trong bối cảnh các ông lớn trong ngành xuất khẩu chất bán dẫn là Hàn Quốc và Đài Loan đang phát triển mạnh mẽ nhờ doanh số bán chip tiên tiến, sự xuất hiện của DeepSeek có nguy cơ khiến ngành này rơi vào tình trạng hỗn loạn. Nếu DeepSeek thực sự sử dụng H800, điều đó có nghĩa là ngay cả khi không có chất bán dẫn tiên tiến, Trung Quốc vẫn có thể phát triển được mô hình học máy phát triển này với chất bán dẫn thông thường, miễn là phần mềm tốt.
DeepSeek đã chỉ ra rằng các chính phủ cần thúc đẩy hơn nữa vào việc đầu tư nhân tài và nguồn lực phát triển phần mềm hoạt động và cung cấp hỗ trợ để thúc đẩy sự tăng trưởng của ngành này.
Nguồn: Tạp chí ATTT